CN’ın diğer amonyum azotu veya üre içeren gübrelere kıyasla avantajları vardır
Nitrat Azotu tercih edilen azot formudur
Topraksız kültür (Torf, kaya yünü ve dönüşümlü su) ve sulanan topraklarda yetiştirilen bitkiler azotu en çok nitrat formunda tercih ederler.
Domates, patates, tütün, sebzeler, meyve ağaçları, çiçekçilik, saksı bitkileri ve tohumluklar gibi yüksek değeri olan yetiştiriciliklerde amonyum azotuna varken, nitrat azotundan fayda sağlanmaktadır. Dünya üzerinde yapılan tüm denemeler göstermiştir ki Nitrat azotu yüksek verimli ve kaliteli ürünler eldesine sebep olmaktadır ve CN’ın tercih edilen azot kaynağı olmasını açıklamaktadır.
Hızlı ve önceden tahmin edilebilen azot tepkisi
Azot toprağa nitrat, amonyum ve üre formunda sağlanabilir. Üre azotu toprakta önce amonyuma, sonra nitrata dönüşür. Bu bakteriyel faaliyet NİTRİFİKASYON olarak adlandırılır. Uygun koşullarda bu işlem birkaç gün sürer. Ancak soğuk ve nemli ortamlarda bu değişim bitkiye yeterli olacak miktarda nitrat azotu oluşumunu sağlayabilecek yeterlilikte olmaz.
Sınırlı kök bölgesi ve kısa periyotlu bitki yetiştiriciliğine bağlı olarak doğrudan bitkiye yarayışlı nitrat uygulaması önem kazanmaktadır. CN hızlı azot tepkisini garanti eder. Bitkilerde azot eksikliğini hızlıca telafi etmesi onu azot gübrelemesinde en değerli gübre yapmaktadır.
Adsorbsiyon olmaz
Killi toraklarda Amoyum azotu toprak parçacıklarına adsorbe olup bitkiye yarayışsız olurken, nitrat azotu kök bölgesinde ihtiyacı olduğunda bitki alımı için hazırdır ve hızlı azot tepkisi sağlar.
Uçucu değildir
Çoğu bitkiler pH ın 7 ve daha yüksek olduğu koşullarda yetişir. Yüksek pH lı topraklarda ve kuru koşullarda amonyum azotu amonyak azotuna dönüşebilir. Ki böylece bir kısım azot atmosfere karışmak suretiyle kaybedilir. CN uçucu değildir. Bu yüzden alkalin topraklarda ve kuru koşullarda dahi etkisi yüksektir. Hızlı etkilidir ve azot etkinliği yüksektir.
Amonyum azotu ve ürede buharlaşma yoluyla en fazla kayıp:
– Yüksek sıcaklıklarda
– Düşük toprak neminde
– Yüksek pH seviyelerinde
– Katyon Değişim Kapasitesi düşük olduğunda
– Toprak yuksek Kalsiyum Karbonat içerdiğinde gerçekleşir.
Nitrat Asidik etkili değildir
Amonyum azotu ve üre; Nitrifikasyon işlemi ve amonyumun köklerce alınmasının sonucu olarak toprağı asitleştirici özelliktedirler. Kıyaslarsak Nitrat azotu ise nötr veya az miktarda pozitif etkilidir.
Azot Uygulamalarında Dikkat Edilmeli
Çoğu yüksek değerli bitkiler optimum verim elde etmek üzere fazla azot gereksinimlerine ihtiyaç duymakla beraber taban gübresi olarak fazla miktarlarda azot sağlanması aşırılık riski taşımaktadır ki ürün kalitesi veya verimde negatif etkiler ortaya çıkabilir ve yıkanma yoluyla kaybedilen azot çevre kirliliği sorunlarına yol açabilir
Araştırmalar göstermektedir ki toplam azot ihtiyacının bir seferde bitkiye verilmesindense, bitkinin değişik büyüme ve gelişme dönemlerinde parçalar halinde verilmesi daha faydalıdır.
Üst gübrelemede CN kullanarak optimum bitki büyümesi sağlanırken aşırı vejetatif gelişme, tuzlulaşma, verim ve kalitede oluşabilecek olumsuzluklar en aza indirilir.
Doğru Azot Uygulaması
CN taban gübresi olarak, tek doz azot uygulaması için idealdir. %15,5 oranında kesekleşmeyen granuller halinde azot içeren CN tüm çok düşük azot seviyelerinde dahi doğru ve eşit miktarda azot sağlar. Dahası granullerin %90 ı 2-4 mm çapında olduğundan makineli uygulamada geniş sırtlara rahatlıkla uygulanabilir.
Çevre Bilinci
Aşırı miktarlarda azot gübrelemesi topraktan yıkanma suretiyle istenmeyen çevre sorunlarına yol açabilir. Artan çevre bilinci daha doğru azot kullanımını öngören konulara eğilimlidir. CN ın hızlı ve tahmin edilebilir etkisi ile yüksek azot yarayışlılık oranı gübrelemede tam/doğru azot sağlamaktadır.
Ziraat ve çevre göz önüne alınarak en iyi yol azotun sadece bir kısmının taban gübresiyle verilmesidir. Kalan miktar 2-4 defa olmak üzere üst gübrelemeyle verilmelidir. Bu şekilde daha iyi büyüme kontrolü sağlanırken, hasat sonrası daha az azot artığı bırakılır ve topraktan azot yıkanması en aza indirgenir.
